In 2016 werd On(t)roerend Goed opgericht als een spin-off van Achmea. Jeroen Kemperman, Senior Manager bij Zilveren Kruis, stond aan de wieg van deze maatschappelijke onderneming. Wat begon als een ambitie om leegstaand vastgoed om te zetten in toekomstbestendige woonconcepten, is inmiddels uitgegroeid tot een beweging die nieuwe standaarden heeft gezet in wonen, zorg en welzijn. In een exclusief interview blikt Kemperman terug op de groei en impact van de afgelopen acht jaar, en deelt hij zijn visie op de toekomst.

Hoe zou je het ontstaan van On(t)roerend Goed omschrijven? Wat waren destijds de belangrijkste drijfveren?

“Als je kijkt naar de demografische ontwikkelingen in Nederland, dan valt er vooral iets op bij de groep 80-plussers: die verdubbelt in omvang. Dat betekent een flinke toename van mensen die relatief kwetsbaar worden, zowel fysiek als mentaal. Er is meer fragiliteit en een toename van mensen met dementie. Tegelijkertijd zien we dat het aantal alleenwonenden enorm stijgt. Het gemiddelde huishouden in Nederland, dat vroeger uit 3,5 personen bestond, bestaat nu uit 2,1 personen. Ook steeds meer ouderen wonen alleen, en dat maakt hen extra kwetsbaar.

Het is helemaal niet zo’n goed idee dat al deze mensen alleen blijven wonen. Vanuit die gedachte zijn we begonnen met On(t)roerend Goed. We zijn gaan nadenken over hoe we alternatieven konden bieden. Het idee was om senioren de mogelijkheid te geven om alleen te zijn in hun directe huishoudsamenstelling, maar niet per se in de manier waarop ze wonen en sociaal contact hebben met medebewoners. Het delen van zaken en voorzieningen met anderen kan veel voordelen hebben. Het maakt het leven leuker, veiliger en gezonder. Vanuit dat denken is On(t)roerend Goed ontstaan.”

Kun je ons meenemen in hoe On(t)roerend Goed zich sinds de oprichting heeft ontwikkeld?

“Het begon met het idee: hoe creëer je gemeenschappen waarin je zaken kunt delen als je met anderen gaat wonen? Hoe haal je daar voordelen uit, en wat betekent dat praktisch gezien? Inmiddels hebben we veel geleerd. Binnen On(t)roerend Goed, maar ook breder binnen Zilveren Kruis en Achmea. Een van de belangrijkste lessen is dat als je mensen samen wilt laten wonen, ze iets gezamenlijks nodig hebben. Dat kan van alles zijn: een gedeelde achtergrond, religie, interesse of een gevoel van veiligheid.

Het opzetten van zulke gemeenschappen gaat niet vanzelf. Er moeten duidelijke afspraken en regels worden gemaakt: hoe gaan we dit samen doen? Ook is begeleiding heel belangrijk, zodat mensen goed weten hoe ze zo’n gemeenschap kunnen opbouwen.

In de beginjaren was On(t)roerend Goed echt een roepende in de woestijn. Het idee van gemeenschappelijk wonen voor ouderen was toen nog heel nieuw. Maar nu weten we veel beter hoe we mensen en organisaties kunnen begeleiden om dit mogelijk te maken. We weten ook dat succes afhangt van veel factoren: van financiering tot vergunningen en bestemmingsplannen. Dat zijn allemaal flinke puzzels, maar we hebben laten zien dat het mogelijk is.”

Welke impact heeft On(t)roerend Goed volgens jou gemaakt op de zorgsector en de samenleving?

“Ik denk dat we met betrokkenen zoals On(t)roerend Goed, Zilveren Kruis en Achmea een belangrijke bijdrage hebben geleverd aan het bewustzijn rond dit thema. Acht jaar geleden moest je nog uitleggen waarom andere woonvormen nodig waren. Het dominante paradigma was toen nog: ‘Ik word oud in mijn eigen huis en hier blijf ik tot ik sterf.’

On(t)roerend Goed heeft geholpen dat gesprek te openen en mensen bewust gemaakt van de alternatieven. We waren er hiermee en breder in Zilveren Kruis en Achmea relatief vroeg bij en hebben daardoor een voorsprong opgebouwd. Wat ik nu zie, is dat dit bewustzijn enorm is gegroeid, niet alleen bij particulieren, maar ook bij gemeenten en zorginstellingen. Iedereen begrijpt nu beter dat andere woonvormen noodzakelijk zijn. Dat is een grote verandering in denken.”

Welke trends en innovaties zie je voor de toekomst, en hoe kan On(t)roerend Goed hierop inspelen?

“Een interessante trend is het ontstaan van nieuwe betaalvormen die passen bij levensloopbestendig en gezamenlijk wonen. Dit maakt het mogelijk om wonen en zorg beter van elkaar te scheiden. Dat is belangrijk, vooral als de woning niet volledig van de bewoner zelf is.

Daarnaast denk ik dat community building een cruciale rol blijft spelen. De samenleving is nog steeds ingericht op huishoudens in gezinsvorm, maar we moeten breder kijken. Wat als een huishouden niet per se familie hoeft te zijn? Wat als we de levensloop benaderen vanuit een bredere optiek?

Veel mensen wonen bijvoorbeeld tijdens hun studententijd in gedeelde huizen. Maar na die fase is het maatschappelijk dominant ideaal om zelfstandig en alleen te wonen. Alleen wonen omdat je geen huishouden deelt is niet altijd een goed idee en dat geldt helemaal als je ouder bent en eigenlijk meer behoefte hebt aan gezelligheid en gezamenlijke activiteiten rond het huis. We moeten die patronen doorbreken en mensen laten zien dat er alternatieven zijn die bij verschillende levensfases en gedeelde woongemeenschappen passen.”

Wat zou je willen zeggen tegen het team van On(t)roerend Goed en iedereen die heeft bijgedragen aan het succes?

“Ik zou zeggen: ga vooral door met jullie mooie missie. Het is fantastisch om te zien hoe jullie de wereld een beetje beter maken door andere woon- en zorgoplossingen mogelijk te maken. Ik wil jullie ook meegeven om door te gaan met het zoeken naar businessmodellen die dit werk duurzaam maken.

Acht jaar geleden stonden we nog aan het begin van alle ontwikkelingen. Wat ooit begon als een idee in een woestijn, is nu meer een groene, bloeiende omgeving geworden. Daar mogen we allemaal trots op zijn.”